Bilinçli Teknoloji Kullanımı ve Teknoloji Bağımlılığı
Bilinçli Teknoloji Kullanımı ve Teknoloji Bağımlılığı Hakkında Kısa Bir Yazı...
Bilinçli Teknoloji Kullanımına Dair...
Bilinçli teknoloji kullanımı konusu hem bizim kendimiz için hem de çocuklarımız için ele almamız gerek bir konu. Çünkü her ne kadar çocuklarımızdan muzdarip olsak da kendimize de dönüp bir öz eleştiri yapmalıyız değil mi?
Şimdi Mini bir test yapalım...
-Sabah uyanır uyanmaz ilk işiniz telefona bakmak mıdır?
-Sizi bir tatile gönderiyoruz. Bu tatil için hiçbir ücret ödemeyeceksiniz. Tek şart var...kendi telefonunuz yanınızda olmayacak. Sadece eski tip bir telefonunuz var ve fotoğraf çekip paylaşım yapamazsınız. Gider miydiniz?
-Telefonunuzla vakit geçirirken vaktin nasıl geçtiğini anlamadığınız olur mu?
-Telefonunuz bozuldu. Ve 1 hafta tamirde kalacak. Yerine kullanabileceğiniz eski tip tuşu bir telefon bulabildiniz..1 hafta nasıl geçecek diye kara kara düşünür müsünüz?
-İnternette iken sıklıkla kendinizi "birkaç dakika daha durayım " derken bulur musunuz?
-İnternette vakit geçirirken uykusuz kalır mısınız?
-Tuvalete telefonla gidip uzun vakit geçirir misiniz?
- Başkalarıyla dışarı çıkmak yerine internette daha fazla zaman harcamayı ve ya oyun oynamayı vs. tercih eder misiniz?
Bu sorulara verdiğiniz cevaplar çoğunlukla evet ise... Teknoloji bağımlısı olabilirsiniz...
Peki ne yapmalı?
Şimdi size değerli bir hocamdan dinlediğim bir bilgiyi aktarmak isterim... Bir fare deneyi yapılıyor. Bu deneyde fareleri bir kafese kapatıyorlar ve onlara iki seçenek sunuluyor. Biri normal besinin verildiği bir düzenek.Diğeri ise içinde hayvanları uyuşturacak ve bağımlı hale getirecek bir sıvı.. Sonra hayvanların uyuşturucu içeren sıvıyı aldıkları deneyimleniyor.
Sonra başka bir psikolog diyor ki.. hayır bu deneyde bir hata var. Biz bu fareleri öyle bir ortama koyduk ki onları avutacak hiçbir şey yok. Onlara bir fare cenneti kuralım. Eğlenebilecekleri bir ortam hazırlayalım. Bakalım sonuç değişecek mi?
Fare cenneti deneyi sonrasında görülüyor ki fareler o bağımlılık yapıcı sıvıya ihtiyaç duymuyorlar ve sadece normal besini kullanıyorlar.
Yani...
Biz kendimize ve çocuklarımıza ne kadar kaliteli ortam geçirecekleri bir bağlam sunarsak o kadar bağımlılıktan uzak tutabiliriz ... Daha da açarsak bunu şunu diyebiliriz. Çocuklarımıza farklı etkinlikler sunup onlarla beraber bu e
tkinliklere katılmalıyız. Mesela;
--- "Hadi kalk yürüyüşe çıkalım. Seninle bir yarışma yapalım kaç tane farklı bitki türü bulabileceğiz?"
---" Hadi bana bir dünya haritası getir ve seninle ülkelerin yerini süre tutup bulma yarışması yapalım"
---" Şimdi seninle güzel bir etkinlik yapalım ne dersin? Birden seninle 20 yıl sonrasına gidelim neler yaşıyor olabiliriz hayal edip üzerine konuşalım." Gibi.
Bu örnekler çoğaltılabilir.
---Spora vakit ayırmak da bizi bağımlılıktan uzak tutabilir...
--- Arkadaşlarımızla vakit geçirmek de...
---Evde kitap okuma günleri yapmak...
---Farklı Bir hobi ile ilgilenmek...Evde kaneviçe pano yapmak meselaJ
Bakın sadece birazcık düşündük bir çok aktivite bulduk. Çok değil bir 10 sene önce bunlarla vakit geçiren mutlu insanlar değil miydik?
" Peki teknolojiyi hiç mi kullanmayacağız hocam öyle bir anlatıyorsunuz ki" dediğinizi duyar gibiyimJ
Tabiki de kullanacağız...
Öncelikle iş için kullandığınız teknolojik aletler ve geçirdiğiniz zaman bağımlılığa girmez bunu baştan söyleyelim. Sonuçta burada internet ve teknolojik alet ,amacımız değil sadece aracımız...Bunun dışında ise;
1. Teknolojik aleti kullanırken az çok kendinize zaman kısıtlaması yapın...
2. İşlerinizi yapmanıza engel olmayacak seviyede kullanın.
3. Teknolojik alet kullanımı kendinize zaman ayırmanızı ve sosyalleşmenizi engellemesin.
4. Sosyal medyada çok vakit geçirip oradaki paylaşımlara bakıp kendinizi depresyona sürüklemeyin .Bilin ki orada paylaşılan çoğu şey insanların kendine yarattıkları bir dünyadan ibarettir. Neyi nasıl göstermek isterse öyle yansıtabilir. Evinde mutlu olmayan eşler anlık gülümseyen bir fotoğraf çekip atabilir. Ama öncesinde çok büyük bir kavga etmiş de olabilirler bunu bilemezsiniz.
5. Sizi bağımlığa sür
üklemeyecek kadar vakitte kullanırsanız bağımlı olmazsınız ve ortada bir problem kalmaz...
Son olarak ;
Çocuklarda ekran önleme oyun süresi ne kadar olmalıdır?
0-2 yaş: ekran ile tanıştırılmamasını tavsiye etmekteyiz. Buna telefon, televizyon, tablet, bilgisayarı dahil edebiliriz.
2-6 yaş: 30 dakika ile sınırlandırılmalı ve çocuğa bu durum anlatılmalıdır.Bu yaşalr karekaterin oluştuğu yaş olduğundan bir çok davranışın luşumu bu yaşa tekabül etmektedir.
İlköğretim çağı: 45 dakikadan az z
a
man ayrılmalıdır. Ve özellikle sosyal medya kullanımı var ise ebeveyn kontrolünde olmalıdır.
Ortaokul çağı:
1 saatten az zaman geçirmelidir.
Lise çağında: günlük 2 saatten az zaman ayrılmalıdır.
Ayrıca çocuğun odasında televizyon, internet veya oyun aparatı bulundurulmamasına özel gösterilmelidir.
Hepinize bağımlı olmadığınız sağlıklı günlerJ
Not:
Alanımızın değerli psikologlarından Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Öğr. Üyesi Psikolog Dr. Mehmet Şakiroğlu'nun bu konudaki sunumlarından yararlanılmıştır.
Medihanur ASLIYÜKSEK
Psikolojik Danışman/Rehber Öğretmen